Turnover Rate Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Turnover rate, Türkçe’de çalışan devir oranı olarak karşılık bulan ve İK uzmanları tarafından yapılan en önemli hesaplamalardan biridir. Genel anlamıyla şirket bünyesinden ayrılan çalışanların oranını ifade etmekte kullanılır.

Çalışanlar bir şirketten hem gönüllü hem de gönülsüz olarak çeşitli nedenlerle ayrılabilirler.

Kendi isteğiyle işten ayrılma, çalışanlar genellikle başka bir şirkette çalışmaya gittikleri için bir şirketten isteyerek ayrıldığında gerçekleşir.

Aksine işveren kararıyla ayrılma, çalışanların şirketten ayrılma kararı olmaksızın, çalışanların düşük iş performansı, devamsızlık veya işyeri politikalarının ihlali nedeniyle işten çıkarılması durumunda gerçekleşir.

Bu nedenle turnover rate hesaplanırken hem kendi isteğiyle hem de işveren kararıyla işten ayrılanların tamamını kapsaması ve ayrı ayrı hesaplanması gerekir.

Turnover rate hem şirket kültürü ve sağlığının ölçümünde hem de çalışan maliyetlerinin belirli bir seviyede tutulması için ayrı bir öneme de sahiptir. İşten ayrılan personelinin vasıfları arttıkça maliyetler de artmaktadır.

Şirketin Turnover Rate Hesabı Nasıl Yapılır?

Şirketler turnover rate hesabı yaparken genellikle bir yıllık süreyi temel alırlar. Bir yıllık süre içerisinde kendi isteğiyle veya işveren kararıyla işten ayrılanların sayısı belirlenir. Belirlenen sayı, bir yıllık süre içerisinde toplam çalışan sayısına bölünür. Elde edilen sonuçtan oran elde etmek için 100 ile çarpılması gerekir.

Daha basit olan ortalama çalışan sayısının hesaplanması, yıl içerisinde çalışan sayısını 12’ye bölerek hesaplanır.

Turnover rate ile benzer metriklere göre hesaplanan ve İK çalışanlarını ilgilendiren bir diğer hesaplama türü ise Attrition oranıdır. Her ne kadar benzer metrikleri temel alsalar da turnover rate ile temel farklılıkları olan attrition oranını da inceleyelim.

Attrition Oranı Nedir? 

Şirketler bazı durumlarda işten ayrılan çalışanın yerini doldurmaya gerek duymaz ya da o pozisyonu tümüyle ortadan kaldırırlar. İşte bu duruma attrition denir. Turnover oranının bu durumdan farkı ise personelin değişmesidir.

Turnover rate sektör ve bölüm bazında değişiklik gösterir. Sektörel olarak incelendiğinde %15 oranına da %100 oranına da ulaşabileceğiniz sektörler bulunur. %100 oranı yüksek bir oran gibi görünse de realitede bu durum bazı sektörler için çok rastlanır bir durumdur. Şirket bünyesinde yer alan bölümler özelinde incelendiğinde pazarlama gibi dinamik yapılarda uygulanan kotalar sebebiyle, bazı durumlarda tüm personelin değiştirildiği gözlemlenir.

Şirketiniz için kabul edilebilir turnover rate hesaplanırken, faaliyet gösterilen sektörün dinamikleri göz önünde bulundurulmalıdır.

Sağlıklı Turnover Rate Nedir?

Çalışanları değiştirmenin yüksek maliyeti  nedeniyle turnover rate genellikle olumsuz bir  çağrışıma sahiptir. Ancak, turnover rate mutlaka olumsuz bir şey değildir.

Yüksek oran kötü  performans  gösterenlerin şirketten ayrılmasının bir sonucuysa, bu aslında iyi bir  şey olabilir. Öte yandan en iyi performans gösterenler ayrılıyorsa, bu bir şirket için zararlı  olabilir. Bu nedenle sağlıklı bir turnover rate tanımı yapmak zordur  çünkü bu her şirkete ve şirketin iç dinamiklerine göre değişiklik gösterir. Bu nedenle turnover rate her zaman bağlamsal olarak değerlendirilmelidir. 

İnsan kaynakları departmanı için istatistik veriler her zaman önemli bir yere sahiptir. Bu yazımızda kısaca açıklamaya çalıştığımız iki hesaplamanın, şirketlerin hedeflerine ulaşmada ve faaliyetlerini sürdürülebilir durumda tutmaları için çok önemli olduğunu bir kez daha hatırlatmakta fayda var.

Hesaplama süreçleri hatalara açık süreçlerdir. Bu nedenle insan faktörünü en aza indirmek daha sağlıklı bir çözüm sunabilir. Neyse ki teknoloji bize İK alanında da hizmet etmektedir. Stafik, Türkiye’nin insan kaynakları odaklı ilk ve tek ERP yazılımı olarak, insan kaynakları tarafından gerçekleştirilmesi gereken hesaplama işlemlerini zahmetsizce yapmanıza olanak tanıyan modüllere sahiptir.